Informacja na temat
Rozporządzenia Rady (EWG) nr 259/93 z dnia 1. lutego 1993 r. w
sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów w obrębie, do
Wspólnoty Europejskiej oraz poza jej obszar
(Rozporządzenie 259/93)
(Dziennik Urzędowy Wspólnoty Europejskiej nr L 30/1 z dnia 6.02.1993 r.)
Od dnia 1. maja 2004 r. Rozporządzenie 259/93 jest w
Rzeczypospolitej Polskiej obowiązującym prawem i jest bezpośrednio stosowane
przez właściwe organy administracji przy rozpatrywaniu spraw związanych z
przemieszczaniem odpadów z zagranicy i za granicę. Rozporządzenie to reguluje
kwestię przemieszczania odpadów między państwami członkowskimi Wspólnoty
Europejskiej, eksportu z krajów Wspólnoty Europejskiej i importu z krajów
trzecich do Wspólnoty Europejskiej oraz tranzytu przez Wspólnotę.
Zakres obowiązywania
Rozporządzenie 259/93 stosuje się bezpośrednio do przemieszczania odpadów w
obrębie, do Wspólnoty Europejskiej oraz poza jej obszar.
Definicja „odpadów“
Odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z grup,
określonych w Załączniku I do Dyrektywy 442/75/EWG (Dziennik Urzędowy Wspólnoty
Europejskiej nr L 78/32 z dnia 26.03.1991 r.), których ich posiadacz pozbywa
się, zamierza się pozbyć lub do ich pozbycia się jest obowiązany. Definicja ta
odpowiada definicji odpadu zawartej w art. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku
o odpadach (Dz.U. Nr 62/2001 poz. 628 ze zmian.).
Na co należy zwrócić uwagę?
Przed przystąpieniem do transgranicznego przemieszczenia substancji lub
przedmiotów należy sprawdzić, czy nie wchodzą one w zakres definicji odpadów z
Rozporządzenia 259/93.
Problem polega tutaj w szczególności na odróżnieniu odpadu od produktu.
Substancje i przedmioty, które bez dalszej obróbki, rozumianej jako jedna z
metod odzysku zgodnie z Załącznikiem II B do Dyrektywy 775/442 (R 1 - R 13),
mogą bezpośrednio i bez szkodliwego wpływu na środowisko zostać użyte jako
produkt/towar, z reguły nie są odpadami, jednakże pod warunkiem, że dla danych
substancji lub przedmiotów możliwe jest stwierdzenie, iż posiadają one pierwotne
przeznaczenie, i że te substancje lub przedmioty zostaną faktycznie użyte w
odpowiedni sposób lub zostaną w tym celu przekazane. Dana substancja staje się
odpadem dopiero wtedy, gdy jej posiadacz pozbywa się jej, zamierza się pozbyć
lub do jej pozbycia się jest obowiązany. Pozbycie się nie zachodzi w przypadku,
gdy dane substancje są poddawane dalszemu wykorzystaniu zgodnie z ich pierwotnym
przeznaczeniem bezpośrednio bez dalszej obróbki. W przypadku wątpliwości można
to wykazać na podstawie potwierdzenia wydanego przez właściwy organ władzy kraju
odbiorcy lub na podstawie opinii rzeczoznawcy.
Natomiast jeśli dojdą Państwo do wniosku, że w przypadku substancji, która ma
zostać przemieszczona, chodzi o odpad, należy uwzględnić co następuje:
Rozporządzenie 259/93 rozróżnia pomiędzy odpadami przeznaczonymi do odzysku i
odpadami przeznaczonymi do unieszkodliwienia, dla których przewidziano
zróżnicowany system nadzoru i kontroli przemieszczania. Zgodnie z
Rozporządzeniem 259/93 każde przemieszczenie między państwami członkowskimi
Wspólnoty Europejskiej, każdy import i eksport do lub z krajów trzecich wymaga w
ramach tak zwanej procedury powiadamiania (procedura składania wniosku)
zgłoszenia, a następnie zezwolenia. W tym zakresie właściwe władze kraju
wysyłki, ewentualnie kraju tranzytu i kraju przeznaczenia współdziałają w celu
wspólnego ustalenia warunków realizacji transportu. Wyjątek od wymogu
przeprowadzenia procedury powiadamiania ze wszystkimi jej konsekwencjami w
postaci zabezpieczenia i zobowiązania do sprowadzenia odpadów z powrotem
występuje tylko dla odpadów przeznaczonych do odzysku z Załącznika II do
Rozporządzenia 259/93 („Zielony Wykaz Odpadów”), w przypadku przemieszczania
których z zasady wymagane jest tylko posiadanie przy przewozie samodzielnie
sporządzonego listu przewozowego zgodnie z artykułem 11 Rozporządzenia 259/93.
Również wcześniejsze zgłoszenie właściwemu organowi władzy planowanego
przemieszczenia odpadów z Zielonego Wykazu przeznaczonych do odzysku z zasady
nie jest wymagane. Dla zapewnienia odzysku odpadów w sposób ekologiczny dana
instalacja odzysku odpadów musi być czynna oraz musi dysponować ważnym
zezwoleniem i wystarczającymi mocami przerobowymi. Jednakże specjalna regulacja
obowiązuje w przypadku wywozu tych przeznaczonych do odzysku odpadów do kraju
niebędącego państwem członkowskim OECD (OECD = Organizacja Współpracy
Gospodarczej i Rozwoju). Właściwy organ władzy informuje również o ewentualnych
specjalnych przepisach krajowych poszczególnych państw OECD obowiązujących przy
transgranicznym przemieszczaniu odpadów. Jeśli planowany jest eksport odpadów
przeznaczonych do odzysku z Wykazu Zielonego do kraju niebędącego państwem
członkowskim OECD, należy zastosować się do Rozporządzeń 1420/1999 i 1547/1999 w
ich aktualnej wersji.
Postanowienia przejściowe dotyczące importu do Polski odpadów przeznaczonych do
odzysku:
Zgodnie z Traktatem o Przystąpieniu do dnia 31.12.2012 r. istnieje w odniesieniu
do importu do Polski obowiązek powiadamiania dla wszystkich odpadów, a więc i
dla odpadów z Wykazu Zielonego. Instalacje zagospodarowania odpadów, które nie
spełniają jeszcze wymogów Dyrektywy 96/61/WE, muszą do 31.12.2010 r. zostać
doprowadzone do odpowiedniego stanu technicznego. Do tego czasu właściwy organ
władzy będzie zgłaszał zastrzeżenia w stosunku do przemieszczania odpadów do
tych instalacji. Ponadto obowiązują rozszerzone przyczyny zgłaszania zastrzeżeń
w przypadku importu określonych odpadów przeznaczonych do odzysku. Wszystkie
okresy przejściowe wynegocjowane dla Rozporządzenia 259/93 dostępne są na
stronie: www.gios.gov.pl .
Właściwy organ władzy:
Właściwym organem władzy dla transgranicznego przemieszczania odpadów jest w
Polsce Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ).
Dokumenty wymagane przy składaniu wniosku:
Powiadomienia dokonuje się przy pomocy zestawu formularzy tzw. listu
przewozowego zgodnie z art. 31 i 42 Rozporządzenia 259/93 w powiązaniu z Decyzją
Komisji 94/774, który można otrzymać w siedzibie GIOŚ (ul. Wawelska 52/54,
00-922 Warszawa) lub pobrać w formie elektronicznej z www.gios.gov.pl .
Wspomniany zestaw formularzy (list przewozowy) składa się z formularza
zgłoszeniowego i formularza przemieszczania / śledzenia przesyłki. Obie te
części muszą posiadać ten sam numer identyfikacyjny, nadawany przez GIOŚ w
przypadku wysyłki odpadów z Polski. Numer otrzymuje się w GIOŚ przy pobieraniu
formularza. Zgłoszenia dokonuje wysyłający odpady. Wypełniony i podpisany na
oryginale formularz zgłoszeniowy należy wraz ze wszystkimi wymaganymi
dokumentami przesłać do właściwej władzy kraju przeznaczenia odpadów, a kopie
formularza wraz z kopiami dokumentów przesłać do właściwej władzy kraju wysyłki,
właściwej władzy kraju tranzytu oraz do odbiorcy odpadów.
Opłaty i koszty
Za przeprowadzenie procedury powiadomienia i nadzoru pobierane są opłaty. Opłatę
ponosi zgłaszający, wynosić ona będzie 1380 PLN.
Przemieszczanie odpadów po uzyskaniu zezwolenia
Po otrzymaniu zezwolenia (w przypadku odpadów przeznaczonych do
unieszkodliwienia) lub w razie uzyskania wcześniejszej zgody na piśmie wzgl.
milczącej zgody (w przypadku odpadów przeznaczonych do odzysku) zgłaszający
wpisuje w formularzu przemieszczania / śledzenia przesyłki datę przemieszczenia
i wszystkie pozostałe wymagane informacje, a następnie na trzy dni robocze przed
przemieszczeniem przekazuje zainteresowanym władzom kopię (faksem).
Każdej przesyłce towarzyszy jedna kopia formularza przemieszczania / śledzenia
przesyłki; a wszyscy zaangażowani w przemieszczenie wypełniają formularz
przemieszczania / śledzenia przesyłki w odpowiednich miejscach i zatrzymują dla
siebie kopię. W terminie 3 dni roboczych po otrzymaniu odpadów odbiorca
przekazuje zgłaszającemu i odpowiednim właściwym władzom kopię wypełnionego
formularza przemieszczania / śledzenia przesyłki.
Możliwie jak najszybciej, a najpóźniej 180 dni po wpłynięciu odpadów, odbiorca
przekazuje zgłaszającemu i zainteresowanym właściwym władzom zaświadczenie o
unieszkodliwieniu wzgl. o odzysku odpadów.
W przypadku jakichkolwiek przemieszczeń nielegalnych lub transportów legalnych,
których zakończenie w kraju odbiorcy nie jest możliwe, sprawca wzgl. zgłaszający
musi zapewnić sprowadzenie odpadów z powrotem. Jest on obowiązany do pokrycia
kosztów sprowadzenia odpadów z powrotem i ich zagospodarowania w sposób
ekologiczny w kraju wysyłki.
Informacje:
Pytania w sprawie Rozporządzenia 259/93 można kierować do:
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska
Wydział Transgranicznego Przemieszczania Odpadów
ul. Wawelska 52/54
00-922 Warszawa
Tel.: (+48 22) 825 11 04, 57 92 244, 57 92 729, 57 92 521, 57 92 583
Fax: (+48 22) 825 11 04