Informacja na temat
Rozporządzenia Rady (EWG) nr 259/93 z dnia 1. lutego 1993 r. w
sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów w obrębie, do
Wspólnoty Europejskiej oraz poza jej obszar
(Rozporządzenie 259/93)
(Dziennik Urzędowy Wspólnoty Europejskiej nr L 30/1 z dnia 6.02.1993 r.)


Od dnia 1. maja 2004 r. Rozporządzenie 259/93 jest w Rzeczypospolitej Polskiej obowiązującym prawem i jest bezpośrednio stosowane przez właściwe organy administracji przy rozpatrywaniu spraw związanych z przemieszczaniem odpadów z zagranicy i za granicę. Rozporządzenie to reguluje kwestię przemieszczania odpadów między państwami członkowskimi Wspólnoty Europejskiej, eksportu z krajów Wspólnoty Europejskiej i importu z krajów trzecich do Wspólnoty Europejskiej oraz tranzytu przez Wspólnotę.

Zakres obowiązywania
Rozporządzenie 259/93 stosuje się bezpośrednio do przemieszczania odpadów w obrębie, do Wspólnoty Europejskiej oraz poza jej obszar.

Definicja „odpadów“
Odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z grup, określonych w Załączniku I do Dyrektywy 442/75/EWG (Dziennik Urzędowy Wspólnoty Europejskiej nr L 78/32 z dnia 26.03.1991 r.), których ich posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do ich pozbycia się jest obowiązany. Definicja ta odpowiada definicji odpadu zawartej w art. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach (Dz.U. Nr 62/2001 poz. 628 ze zmian.).

Na co należy zwrócić uwagę?
Przed przystąpieniem do transgranicznego przemieszczenia substancji lub przedmiotów należy sprawdzić, czy nie wchodzą one w zakres definicji odpadów z Rozporządzenia 259/93.
Problem polega tutaj w szczególności na odróżnieniu odpadu od produktu. Substancje i przedmioty, które bez dalszej obróbki, rozumianej jako jedna z metod odzysku zgodnie z Załącznikiem II B do Dyrektywy 775/442 (R 1 - R 13), mogą bezpośrednio i bez szkodliwego wpływu na środowisko zostać użyte jako produkt/towar, z reguły nie są odpadami, jednakże pod warunkiem, że dla danych substancji lub przedmiotów możliwe jest stwierdzenie, iż posiadają one pierwotne przeznaczenie, i że te substancje lub przedmioty zostaną faktycznie użyte w odpowiedni sposób lub zostaną w tym celu przekazane. Dana substancja staje się odpadem dopiero wtedy, gdy jej posiadacz pozbywa się jej, zamierza się pozbyć lub do jej pozbycia się jest obowiązany. Pozbycie się nie zachodzi w przypadku, gdy dane substancje są poddawane dalszemu wykorzystaniu zgodnie z ich pierwotnym przeznaczeniem bezpośrednio bez dalszej obróbki. W przypadku wątpliwości można to wykazać na podstawie potwierdzenia wydanego przez właściwy organ władzy kraju odbiorcy lub na podstawie opinii rzeczoznawcy.

Natomiast jeśli dojdą Państwo do wniosku, że w przypadku substancji, która ma zostać przemieszczona, chodzi o odpad, należy uwzględnić co następuje: Rozporządzenie 259/93 rozróżnia pomiędzy odpadami przeznaczonymi do odzysku i odpadami przeznaczonymi do unieszkodliwienia, dla których przewidziano zróżnicowany system nadzoru i kontroli przemieszczania. Zgodnie z Rozporządzeniem 259/93 każde przemieszczenie między państwami członkowskimi Wspólnoty Europejskiej, każdy import i eksport do lub z krajów trzecich wymaga w ramach tak zwanej procedury powiadamiania (procedura składania wniosku)
zgłoszenia, a następnie zezwolenia. W tym zakresie właściwe władze kraju wysyłki, ewentualnie kraju tranzytu i kraju przeznaczenia współdziałają w celu wspólnego ustalenia warunków realizacji transportu. Wyjątek od wymogu przeprowadzenia procedury powiadamiania ze wszystkimi jej konsekwencjami w postaci zabezpieczenia i zobowiązania do sprowadzenia odpadów z powrotem występuje tylko dla odpadów przeznaczonych do odzysku z Załącznika II do Rozporządzenia 259/93 („Zielony Wykaz Odpadów”), w przypadku przemieszczania których z zasady wymagane jest tylko posiadanie przy przewozie samodzielnie sporządzonego listu przewozowego zgodnie z artykułem 11 Rozporządzenia 259/93. Również wcześniejsze zgłoszenie właściwemu organowi władzy planowanego przemieszczenia odpadów z Zielonego Wykazu przeznaczonych do odzysku z zasady nie jest wymagane. Dla zapewnienia odzysku odpadów w sposób ekologiczny dana instalacja odzysku odpadów musi być czynna oraz musi dysponować ważnym zezwoleniem i wystarczającymi mocami przerobowymi. Jednakże specjalna regulacja obowiązuje w przypadku wywozu tych przeznaczonych do odzysku odpadów do kraju niebędącego państwem członkowskim OECD (OECD = Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju). Właściwy organ władzy informuje również o ewentualnych specjalnych przepisach krajowych poszczególnych państw OECD obowiązujących przy transgranicznym przemieszczaniu odpadów. Jeśli planowany jest eksport odpadów przeznaczonych do odzysku z Wykazu Zielonego do kraju niebędącego państwem członkowskim OECD, należy zastosować się do Rozporządzeń 1420/1999 i 1547/1999 w ich aktualnej wersji.

Postanowienia przejściowe dotyczące importu do Polski odpadów przeznaczonych do odzysku:
Zgodnie z Traktatem o Przystąpieniu do dnia 31.12.2012 r. istnieje w odniesieniu do importu do Polski obowiązek powiadamiania dla wszystkich odpadów, a więc i dla odpadów z Wykazu Zielonego. Instalacje zagospodarowania odpadów, które nie spełniają jeszcze wymogów Dyrektywy 96/61/WE, muszą do 31.12.2010 r. zostać doprowadzone do odpowiedniego stanu technicznego. Do tego czasu właściwy organ władzy będzie zgłaszał zastrzeżenia w stosunku do przemieszczania odpadów do tych instalacji. Ponadto obowiązują rozszerzone przyczyny zgłaszania zastrzeżeń w przypadku importu określonych odpadów przeznaczonych do odzysku. Wszystkie okresy przejściowe wynegocjowane dla Rozporządzenia 259/93 dostępne są na stronie: www.gios.gov.pl .


Właściwy organ władzy:
Właściwym organem władzy dla transgranicznego przemieszczania odpadów jest w Polsce Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ).

Dokumenty wymagane przy składaniu wniosku:
Powiadomienia dokonuje się przy pomocy zestawu formularzy tzw. listu przewozowego zgodnie z art. 31 i 42 Rozporządzenia 259/93 w powiązaniu z Decyzją Komisji 94/774, który można otrzymać w siedzibie GIOŚ (ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa) lub pobrać w formie elektronicznej z www.gios.gov.pl . Wspomniany zestaw formularzy (list przewozowy) składa się z formularza zgłoszeniowego i formularza przemieszczania / śledzenia przesyłki. Obie te części muszą posiadać ten sam numer identyfikacyjny, nadawany przez GIOŚ w przypadku wysyłki odpadów z Polski. Numer otrzymuje się w GIOŚ przy pobieraniu formularza. Zgłoszenia dokonuje wysyłający odpady. Wypełniony i podpisany na oryginale formularz zgłoszeniowy należy wraz ze wszystkimi wymaganymi dokumentami przesłać do właściwej władzy kraju przeznaczenia odpadów, a kopie formularza wraz z kopiami dokumentów przesłać do właściwej władzy kraju wysyłki, właściwej władzy kraju tranzytu oraz do odbiorcy odpadów.

Opłaty i koszty
Za przeprowadzenie procedury powiadomienia i nadzoru pobierane są opłaty. Opłatę ponosi zgłaszający, wynosić ona będzie 1380 PLN.

Przemieszczanie odpadów po uzyskaniu zezwolenia
Po otrzymaniu zezwolenia (w przypadku odpadów przeznaczonych do unieszkodliwienia) lub w razie uzyskania wcześniejszej zgody na piśmie wzgl. milczącej zgody (w przypadku odpadów przeznaczonych do odzysku) zgłaszający wpisuje w formularzu przemieszczania / śledzenia przesyłki datę przemieszczenia i wszystkie pozostałe wymagane informacje, a następnie na trzy dni robocze przed przemieszczeniem przekazuje zainteresowanym władzom kopię (faksem).
Każdej przesyłce towarzyszy jedna kopia formularza przemieszczania / śledzenia przesyłki; a wszyscy zaangażowani w przemieszczenie wypełniają formularz przemieszczania / śledzenia przesyłki w odpowiednich miejscach i zatrzymują dla siebie kopię. W terminie 3 dni roboczych po otrzymaniu odpadów odbiorca przekazuje zgłaszającemu i odpowiednim właściwym władzom kopię wypełnionego formularza przemieszczania / śledzenia przesyłki.
Możliwie jak najszybciej, a najpóźniej 180 dni po wpłynięciu odpadów, odbiorca przekazuje zgłaszającemu i zainteresowanym właściwym władzom zaświadczenie o unieszkodliwieniu wzgl. o odzysku odpadów.
W przypadku jakichkolwiek przemieszczeń nielegalnych lub transportów legalnych, których zakończenie w kraju odbiorcy nie jest możliwe, sprawca wzgl. zgłaszający musi zapewnić sprowadzenie odpadów z powrotem. Jest on obowiązany do pokrycia kosztów sprowadzenia odpadów z powrotem i ich zagospodarowania w sposób ekologiczny w kraju wysyłki.

Informacje:
Pytania w sprawie Rozporządzenia 259/93 można kierować do:
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska
Wydział Transgranicznego Przemieszczania Odpadów
ul. Wawelska 52/54
00-922 Warszawa
Tel.: (+48 22) 825 11 04, 57 92 244, 57 92 729, 57 92 521, 57 92 583
Fax: (+48 22) 825 11 04